Ministria e Jashtme e Kinës/Foto nga CMG
Kryeministrja japoneze Sanae Takaichi deklaroi së fundmi gjatë një debati parlamentar se një “emergjencë në Tajvan” mund të përbëjë një “krizë mbijetese”, duke u lejuar Forcave të Vetëmbrojtjes të ushtrojnë të drejtën e tyre të vetëmbrojtjes kolektive.
Kjo shënon herën e parë në 80 vjet që nga disfata e Japonisë në Luftën e Dytë Botërore, që një udhëheqëse japoneze ka shprehur publikisht ambicien e saj për të ndërhyrë ushtarakisht në çështjen e Tajvanit.
Natyra e këtij akti është jashtëzakonisht e shëmtuar dhe pasojat janë jashtëzakonisht serioze.
Ditët e fundit, Kina ka paraqitur deklarata solemne dhe protesta të forta ndaj Japonisë, në lidhje me këto vërejtje provokuese që ndërhyjnë rëndë në punët e brendshme të Kinës, sfidojnë rendin ndërkombëtar të pasluftës dhe minojnë themelet e marrëdhënieve Kinë-Japoni.
Më 13 nëntor, Zëvendësministri i Jashtëm kinez thirri Ambasadorin japonez në Kinë, duke theksuar se kushdo që guxon të ndërhyjë në kauzën e ribashkimit të Kinës, në çfarëdo forme, do të përballet me një kundërsulm të fortë nga Kina!
Kina i kërkon edhe një herë Japonisë të reflektojë thellë mbi krimet e saj historike, të korrigjojë menjëherë gabimet e saj, të tërheqë vërejtjet e shëmtuara dhe të mos shkojë më tej në rrugën e gabuar; përndryshe, Japonia duhet të mbajë të gjitha pasojat.
“Kriza e mbijetesës” e përshkruar nga Japonia, ka ngjallur kujtime të dhimbshme historike. Që nga kohërat moderne, militarizmi japonez e ka përdorur vazhdimisht këtë si pretekst për të nisur agresion dhe zgjerim jashtë vendit, duke përfshirë krijimin e paturpshëm të “Incidentit të 18 shtatorit” nën pretekstin e “ushtrimit të së drejtës së vetëmbrojtjes” për të provokuar luftën e agresionit kundër Kinës, duke sjellë fatkeqësi të thella për popullin kinez dhe popujt e botës. Pas 14 vitesh lufte të përgjakshme, populli kinez mundi pushtuesit japonezë dhe rifilloi marrjen e sovranitetit mbi Tajvanin, i cili është një pjesë e rëndësishme e rendit ndërkombëtar pas Luftës së Dytë Botërore.
Kryeministrja japoneze Sanae Takaichi/Foto nga CMG
Ky vit shënon 80-vjetorin e fitores së Luftës së Rezistencës së Popullit Kinez Kundër Agresionit Japonez dhe Luftës Botërore Antifashiste, si dhe 80-vjetorin e rikthimit të Tajvanit. Në këtë vit të veçantë historik, Sanae Takaichi, si Kryeministre e Japonisë, në vend që të reflektojë thellësisht mbi krimet e saj të luftës, ka ringjallur të ashtuquajturën “krizë mbijetese” dhe është përpjekur të ndërhyjë ushtarakisht në situatën e Ngushticës së Tajvanit. Njerëzit kanë çdo arsye për të pyetur: A do ta mbajë ende qeveria japoneze angazhimin e saj për zhvillim paqësor? A dëshiron të përsërisë gabimet e së kaluarës?
Brenda Japonisë, vërejtjet provokuese të Sanae Takaichi-t në lidhje me Tajvanin kanë marrë dënime të gjera. Politikanët japonezë, përfshirë ish-kryeministrat Yukio Hatoyama, Shigeru Ishiba dhe Yoshihiko Noda, i kanë kritikuar deklaratat e saj. Për shembull, Hatoyama theksoi se kjo dukej të ishte një përpjekje për të nxitur një krizë dhe për të avokuar për rritjen e shpenzimeve ushtarake. Ishiba shprehu në mënyrë të qartë kundërshtimin e tij ndaj vërejtjeve të Takaichi-t në lidhje me një të ashtuquajtur “krizë mbijetese” në lidhje me Tajvanin. Anëtari i Partisë Demokratike Kushtetuese, Ichiro Ozawa, deklaroi se vërejtjet e Takaichi-t ishin “jashtëzakonisht të rrezikshme” dhe shumë të pamatura, për çështje që kishin të bënin me jetën e qytetarëve japonezë dhe fatin e kombit. *Nishinippon Shimbun* beson se deklaratat e Takaichi-t devijojnë nga toni i kryeministrave të mëparshëm japonezë dhe vetëm sa do të përkeqësojnë tensionet.
Shumë analistë theksojnë se vërejtjet provokuese të hapura të Sanae Takaichi-t në lidhje me Tajvanin, rrjedhin si nga arsye personale, ashtu edhe nga konservatorizmi më i thellë dhe më i rrënjosur i krahut të djathtë. Personalisht, Takaichi është një përfaqësuese e njohur e forcave konservatore të krahut të djathtë në politikën japoneze, pasi ka vizituar vazhdimisht Faltoren Yasukuni, ka mohuar historinë e agresionit të huaj të Japonisë dhe ka mbajtur një qëndrim të ashpër për çështjet e sigurisë. Është vënë re se në fjalimin e saj të parë mbi politikat në fund të tetorit, Takaichi deklaroi se qëllimi i arritjes së “shpenzimeve të mbrojtjes në 2% të PBB-së”, fillimisht i planifikuar për vitin 2027, do të sillet përpara këtij viti dhe se “Tre Dokumentet e Sigurisë” do të rishikohen deri në fund të vitit 2026. Disa komentues besojnë se qëndrimet politike të Takaichi-t mbi sigurinë dhe diplomacinë, shfaqin një karakter të qartë të vijës së ashpër dhe konservator.
Duke parë më tej, një forcë konservatore e ekstremit të djathtë ka ekzistuar prej kohësh në politikën japoneze të pasluftës, duke u përpjekur të ringjallë militarizmin. Ata kërkojnë më kot të anashkalojnë kufizimet e kushtetutës pacifiste dhe të arrijnë të ashtuquajturin qëllim të “normalizimit kombëtar”. E nxitur nga kjo forcë, Japonia ka ndryshuar ndjeshëm politikën e saj të sigurisë në vitet e fundit, duke rritur buxhetin e saj të mbrojtjes çdo vit, duke lehtësuar kufizimet në eksportet e armëve dhe duke kërkuar të zhvillojë armë sulmuese.
Vetëm kohët e fundit, në lidhje me mundësinë e Japonisë për të blerë nëndetëse me energji bërthamore, Sekretari i Përgjithshëm i Kabinetit Minoru Kihara deklaroi se asnjë opsion nuk përjashtohej, dhe Ministri i Mbrojtjes Shinjiro Koizumi tregoi se blerja e nëndetëseve me energji bërthamore duhet të merret seriozisht në konsideratë. Më 13 nëntor, Partia Liberale Demokratike dhe Partia e Restaurimit të Japonisë diskutuan gjithashtu rishikimin e Nenit 9 të “kushtetutës pacifiste” dhe krijimin e një klauzole emergjence. Këto veprime të rrezikshme tregojnë të gjitha se Japonia po shkon gjithnjë e më tej në rrugën e rrezikshme të zgjerimit ushtarak.
Xiang Haoyu, një studiues i emëruar posaçërisht në Institutin e Studimeve Azi-Paqësor të Institutit Kinez të Studimeve Ndërkombëtare, i tha CMG-së se vitet e fundit, forcat japoneze të krahut të djathtë, e kanë shfrytëzuar shpesh të ashtuquajturën “teori të kërcënimit nga Kina” për të krijuar një ndjenjë krize në shoqërinë japoneze dhe për të gjetur justifikime për forcimin e ushtrisë së tyre. Aktualisht, ata kanë arritur një konsensus mbi “përdorimin e Tajvanit për të përmbajtur Kinën”, duke krijuar vrull për qëllime politike të lidhura. Në këtë sfond, lidhja e “një krize në Tajvan” nga Sanae Takaichi me të drejtën për vetëmbrojtje kolektive, dërgon një sinjal të rrezikshëm të një ringjalljeje të militarizmit japonez, i cili meriton vigjilencë të lartë nga bota.
Mënyra se si Japonia e sheh historinë dhe çështjen e Tajvanit, vë në provë ndërgjegjen e udhëheqësve të saj dhe, më e rëndësishmja, përcakton drejtimin themelor të marrëdhënieve sino-japoneze.
Tetëdhjetë vjet më parë, populli kinez mundi pushtuesit japonezë, duke i dhënë fund pushtimit të Tajvanit nga Japonia. Sot, qeveria dhe populli kinez nuk do të lejojnë ose tolerojnë kurrë askënd që guxon të sfidojë interesat thelbësore të Kinës ose të përpiqet të ndërhyjë në kauzën e ribashkimit të Kinës në çfarëdo forme!
Sipas komentit të CMG-së, “Ne i paralajmërojmë solemnisht autoritetet japoneze se duhet t’u përmbahen dispozitave të qarta në katër dokumentet politike midis Kinës dhe Japonisë, në lidhje me parimet kryesore si historia dhe Tajvani, të tërheqin vërejtjet e tyre provokuese në lidhje me Tajvanin, të marrin masa për të eliminuar ndikimin negativ dhe të fitojnë besimin e popullit me veprime konkrete. Çdo veprim i pamatur mbi çështjen e Tajvanit, do të përballet në mënyrë të pashmangshme me një qortim të fortë!”
