foto nga VCG
Kinë ka hedhur një hap drejt arritjes së qëllimit të vet ambicioz për ndërtimin e infrastrukturës në Hënë, ndërsa grupi i parë i “tullave prej dheu hënor” eksperimentale u kthye në Tokë pas një ekspozimi njëvjeçar në mjedisin e ashpër të hapësirës.
Tullat, pjesë e një eksperimenti pionier në stacionin kinez të hapësirës, arritën javën e kaluar me anijen kozmike “Shenzhou-21”. Ekspertët konfirmuan se njësia mostër ishte në gjendje të mirë pas këqyrjeve fillestare.
foto nga “bjnews.com.cn”
Kjo shënon një përparim inxhinierik në programin afatgjatë hënor të Kinës, i cili përfshin uljen e astronautëve në Hënë deri në vitin 2030 dhe ndërtimin e një modeli bazë të Stacionit Ndërkombëtar të Kërkimeve Hënore deri më 2035.
Eksperimenti filloi në nëntor 2024, kur anija kozmike e mallrave “Tianzhou-8” dërgoi mostrat e simuluara të dheut hënor në stacionin hapësinor. Një numër prej 74 tullash të vogla u projektuan për t’u montuar në një platformë ekspozimi në pjesën e jashtme të stacionit.
I planifikuar si një studim trevjeçar, projekti parasheh kthimin e grupeve të mostrave pas një, dy e tre vjetësh për analizë të detajuar, sipas ekipit të udhëhequr nga Ding Lieyun, një shkencëtar në Universitetin e Shkencës dhe Teknologjisë “Huazhong”.
foto nga “bjnews.com.cn”
Duke analizuar karakteristikat kimike të mostrave autentike hënore të kthyera nga misioni kinez “Chang’e-5”, ekipi i Ding-ut prodhoi një simulant regolit dhe bëri tulla me të nëpërmjet aglomerimit me nxehtësi.
Ata zgjodhën hi vulkanik nga mali Changbai në provincin Jilin në verilindje të Kinës, i cili i përafrohet përbërjes së regolitit hënor.
Blloqet e përftuara kanë të njëjtën dendësi si tullat konvencionale, por kanë më shumë se trefishin e forcës së tyre shtypëse, duke mbetur të qëndrueshme gjatë luhatjeve të mëdha të temperaturës në Hënë, nga minus 190 gradë Celcius në 180 gradë Celcius, dhe nën rrezatimin e vazhdueshëm kozmik.
“Për ndërtimin e objekteve shkencore hënore shfrytëzimi i materialeve me burim nga Hëna është veprimi i parapëlqyer,” tha Ding.foto nga “bjnews.com.cn”
